РД публикует продолжение дневника анархиста Дмитрия Дубовского находящегося в эмиграции и на нелегальном положении.

Прадгісторыя падзей, пра якія я апавядаю, выпала на гады майго найбольшага захаплення анархізмам. Дадзеная гісторыя яшчэ не скончана, і я па-ранейшаму знаходжуся удалечыні ад родных мясцін. Я эміграваў з адной вар’яцкай дзяржавы — у іншую. У першай маё жыццё атрымала драматычны сцэнар, дакладней гэтаму паспрыялі тыя заправілы дзяржаўнай палітыцы, якія пакорліва выконваюць жадання прэзідэнта. У другім я знаходжуся на бяспраўным становішчы і па сутнасці знаходжуся ў такой жа канфрантацыі з дзяржаўнай сістэмай як было гэта і раней да ўсіх ніжэй апісаных мною падзей. Я выкарыстоўваю прадастаўлены мне воляй лёсу час для далейшага вызвалення уласнай асобы ад каробячай палітыцы якая ляжыць у аснове амаральнага саюза паміж уладай і капіталам. Рух наперад па уцякаючай траекторыі якая сумежна з хаджэннем па галечы вось і ўсё да чаго я магу дайсці ў адзіночку. Ўсёабдымнай свабоды нельга дасягнуць у адзіночку, для гэтага мерапрыемства патрэбен масавы рывок наперад …

Знаходзячыся ў індустрыяльным мегаполісе, я як бы пражываю першую частку свайго двойчага жыцця. Другая ж частка ўсёй гэтай барацьбы за існаванне праходзіць у падарожжах па Расійскім прасторам. Менавіта гэтая другая частка вяртае упэўненасць ва ўласных сілах, пазбаўляе ад таго панурага пачуцця цяжкіх абставін якое я адзначаў у першай частцы сваёй справаздачы. Як паказала мая практыка вольных падарожжаў, дзікая прырода бязмежна ў сваіх магчымасцях акультурыць чалавека і папоўніць яго ўласныя сілы. Пэўная ступень карыснасці, якую вы можаце атрымаць ад прыроды, залежыць ад вашага падыходу і адносін да яе самой, ці дакладней кажучы да ўсяго жывога на планеце. Калі большасць людзей, якіх я назіраў на паўднёвых пляжах ўсімі сваімі паводзінамі дэманстравалі, толькі імкненне да п’янства і пустога баўлення часу, то гэта гаворыць пра тое што дух свабоды ў такіх людзях будзе працягваць толькі тлець але ніяк не ўзгарацца. Як гаворыцца аддаючы перавагу весялосьцi, занадта проста аддаваць перавагу камфорту, а рэвалюцыйная барацьба не прадугледжвае камфорт. Што ж пакіну магчымыя развагі на гэтую тэму, бо глыбіня пытання на дадзены момант не пасільна для мяне.

Апасля ўсіх сваіх выяздоў і асвоеных практык вольнага перамяшчэння (пражывання) на поўдні я паставіў перад сабой задачу з’ездзіць у якія-небудзь па-сапраўднаму дрымучыя мясцiны, каб атрымаць асалоду ад працэса асваення свабодных формаў жыццядзейнасці менавiта там. Я шмат ад каго быў наслышан пра Сібір і аб такім чароўным месцы як возера Байкал. Гэта сапраўды іншы бок Расіі, калі можна так выказвацца нават іншая краіна. Па меншай меры, мне асабіста так гэта здалося. Знаходзячыся ў адным з апошніх выяздоў на Чорным моры, я са сваімі спадарожнікамі абмяркоўвалі паездку на будучае лета і мы аднагалосна вырашылі накіравацца да славутага возера Байкал.

Падрыхтоўка да паездкі на Байкал праходзіла па восені і зімой. Перш-наперш вывучылі дарожную карту і склалі маршрут для аўтаспыну. Да пункта сустрэчы ўсёй нашай групы неабходна было пераадолець больш за пяць тысяч кілометраў. Гэта азначала, што прыйдзецца праехаць усю цэнтральную Расію, пераваліць за Урал, прарываючыся ўсё далей на ўсход скрозь Сібірскія сёлы і гарады да возера. Было зразумела, што дарога зойме не адну ноч і не адзін дзень. Гэта да слова ўсё пра той жа камфорт. Сярод тых хто можа выбіраць паміж самалётам, цягніком і аўтаспынам мала хто вырашаецца пераадольваць увесь шлях выключна аўтаспынам і без начовак у прыдарожных гатэлях. Вывучаючы справаздачы аўтаспыншчыкаў натыкаўся на большасць такіх энтузіястаў хто палову шляху пераадольваў як раз такі на самалёце або цягніку. Хтосьцi схадзіў з маршруту на загадзя дамоўленныя «вписки» хто-то тармазіўся ў гасцініцах для дальнабойщыкаў. Такі расклад мне вядома ж не падыходзіў. Так як карыстацца дзярж.транспартам за адсутнасцю легальных дакументаў мне было не з рукі, як зрэшты і зняць нумарок ў гасцініцы без пашпарта здавалася не атрымаецца, прабіць і дамовіцца аб «вписке» праз супольнасці вольных падарожнікаў не маючы акаўнта «вконтакте» таксама было праблематычным для мяне. Тым не менш, мае таварышы па вандроўцы знайшлі пару-тройцу кантактаў гасцепрыiмных людзей з розных гарадоў, гатовых было прыняць у сябе такога спадарожнiка-інкогніта як я. Праўда ні адным з гэтых кантактаў я так і не скарыстаўся, але пра гэта ніжэй.

Дакладна нашых сціплых падліках дарога павінна была заняць каля сямі-васьмі дзён. Гэта магчыма калі ў дзень пераадольваць па 800 км. Гэтая адлегласць спачтаку пужала ўсю нашу групу, вопыту перамяшчэння на доўгія адлегласці ні ў каго з нас не было. Тым не менш, ніхто не адступіў ад ідэі і вызначанай мэты паехаць у Сібір, пажыць вольным бытам на возеры Байкал і паблукаць па яго ваколіцах. Больш за тое на паездку атрымалася сагітаваць яшчэ аднаго даўняга таварыша, такім чынам наш вольны дэсант яшчэ і павялічыўся. Па вясне мы ўжо разважалі пра фармат вандроўкі і рыхтавалі інвентар. У перыяд падрыхтоўкі я адшукаў на адной барахолцы даведнік па Байкалу згодна на які мы вырашылі абапірацца. Даведнік аказаўся вельмі карысным на інфармацыю і выклiкаў яшчэ большую цікавасць да мясцовасці.

І вось яно доўгачаканае лета. Настаў час адпраўляцца ў дарогу і ў чарговы раз парваць з працоўнай павіннасцю. Мне прадстала пазбавiцца ад ліхаманкавага пошуку працы на цэлых тры месяцы. І гэтая акалічнасць мяне як ніколі цешыла. Думкі былі толькі пра Байкал і аб сустрэчы з таварышамі на Сібірскай зямлі. На гэты раз я выказаў жаданне паехаць аўтаспынам у адзіночку, а не ў пары як гэта было ва ўсіх астатніх выпадках. Рабіў гэта я для таго каб дадаць у падарожжа элементы экстрыму і ўскладніць тыя задачы якiя могуць ўзнікнуць у дарозе, як ніяк у адзіночку складаней засцерагчы ўласную стаянку і вырашаць мн.інш абставіны. Усвядоміўшы ўсе гэтыя моманты я таксама перагледзеў і змесціва свайго заплечніка. Адмовіўся ад палаткі і спальнага мяшка, выехаўшы з мінімальным паходным наборам. Забягаючы наперад адзначу, што вынікам такога фармату падарожжа для мяне стала тое што, мне ўдалося пазбавіцца ад некаторых фобій, што тычацца знаходжання на дзікай прыродзе, адзіноты і ночы. Атрымаў вопыт дзеянняў у стане сур’ёзнага недасыпу і стомленасці (усё гэта развівае вашу цягавітасць). Заходзячы ў халодныя горныя рэкі Сібіры і сам Байкал, я прайшоў выдатны курс закальвання арганізма.

**********
На шляху да Байкала

Дзень першы: Практычна ўвесь склад нашай групы выязджаў у адзін дзень і з аднаго месца. Толькі адзін таварыш выязджаў з затрымкай у паўтара тыдня. Выбраліся за горад на трасу, падзяліўшыся хто на пары а хто як я ў адзіночку акупавалі абочыну і сталі лавіць спадарожнае аўто. Тэлефоны ва ўсіх былі выключаныя, згодна дамоўленасці выйсці на сувязь падчас шляху мы павінны будзем праз чатыры дні ад выезду. І праз яшчэ чатыры дні (плюс-мінус адзін-два дні) па нашых падліках мы ўсе павінны будзем дасягнуць кантрольнай кропкі ў самога Байкала. Характэрна, што першыя некалькі сотняў кіламетраў атрымалася пераадолець разам з адной парай з нашай групы, спыненыя аўто трапляліся ёмістымі, што дазваляла забіраць нас траіх. Ну а далей і да самага Байкала я ўжо рухаўся ў адзіночку і за першы светавы дзень аўтаспыну мне ўдалося перакінуцца на васемсот кіламетраў.

Сышоўшы ў адным буйным горадзе бліжэй да вечара, зрабіў прывал на беразе слаўнай рачулкі (некаторыя назвы і іх геаграфічнае размяшчэнне ў тэксце я апускаю) дзе перакусіў якiм меўся ў мяне запасам ежы. Прайшоўся па акруговай дарозе і бліжэй да дзевяці гадзін вечара дабраўся да патрэбнай мне развязкі. Спаць не стаў і рушыў далей. Спынiў цягач бліжэй да змяркання за гэту ноч я пераадолеў яшчэ чатырыста кіламетраў. Такім чынам, за суткі я праехаў досыць вялікую адлегласць, змог выспацца, не абцяжарваючы сябе арганізацыяй стаянкі. Дальнабойшчык (імя на жаль не памятаю) апынуўся добрым спадарожнікам з якім мы размаўлялі як шчырыя сябры. Раніцай выпілі кавы і рушылі хто куды, яму трэба было ехаць у іншы бок, а я покрочыў далей па трасе.

Другі дзень дарогі пераадольваў таксама будучы ў бадзёрым стане і без асаблівых здарэнняў дасягнуўшы Башкірыі. Бліжэй да ночы высадзіўся дзесцi за Уфой і адразу ж адчуў змену клімату, калі я выязджаў у адных шортах і сандалях то, выходзячы з машыны пасля дня язды зразумеў што тут далёка яшчэ не лета. Адчувалася халоднае паветра як ранняй вясной. Сыдучы з дарогі ў лес, зрабіў прывал, маючы намер зладзіць начлег. Было жудасна цёмна і сыра, адчуваўся лёгкі мароз. Разводзіць вогнішча не стаў, бо месца маёй стаянкі прылягала занадта блізка да трасы, да ўсяго гэтага пакуль ішоў пешам прыкмеціў патрульную машыну і вырашыў не распальваць вогнішча, а то б маё знаходжанне ў падлеску можна было б лёгка заўважыць. Пераапрануўшыся ва ўсю наяўную ў сябе вопратку заняўся падрыхтоўкай вячэры пры дапамозе газавага прымуса. Пагрэўшы ладоні і зрабіўшы кіпеню сеў на свой заплечнік і прыціснуўся спіной да дрэва, хацелася спаць. Я на час заплюшчыў вочы і задрамаў ад сілы з паўгадзіны. Холад апускаўся зверху і выходзіў з зямлі назад, з-за гэтага я і прачнуўся. Глыбока ў начы вецер яшчэ больш узмацнiўся. Без вогнішча на адкрытым паветры сапраўды цяжка пагрузіцца ў сон, маё цела ззябла ад халоднага паветра. Бліжэй да трох гадзін ночы холад настолькі узбадзёрыў мой арганізм, што я цалкам пазбавіўся сну і ўсякае стомы. Заставалася толькі сагрэцца. Пачаў рабіць зарадку, інтэнсіўна размахваючы рукамі і скачучы на месцы, потым некалькі падыходаў адцісканняў ад зямлi і я зноў у тонусе! Заставацца на месцы і чакаць світання было б правальным рашэннем. Яшчэ па цемры ў чатыры гадзіны раніцы я выйшаў на трасу, каб працягнуць свой шлях і паставіў задачу за бліжэйшыя суткі пераваліць за Урал.

У пяць гадзiн раніцы трэцяга дня мне спынілася старэнькая вазаўская сямёрка. У салоне акрамя кіроўца я нікога больш не заўважыў, малады хлопец за рулём паведаў пра шлях якога прытрымліваўся, ён гнаў машыну ў горад Цюмень, гэта азначала, што як мінімум шэсьцьсот-сямсот кіламетраў нам будзе разам па шляху. Машын на дарозе было мала. Багатыя на пышнасць свайго ўбрання тайговыя лясы, вяшчалі пра тое, што мы набліжаемся да самага сэрца прыроды усяго краю і да яе багаццяў, якія ня ацэньваюцца грашыма капіталістаў, а толькі станам душы чалавечай. Цяпло ўсіх гэтых пейзажаў вось што па-сапраўднаму каштоўна для такога скiтаючага вандроўца як я. У такія моманты адчувалася толькі адно, што ўсе пустоты цэнтральнай Расіі, а роўна і выпаленыя жыцця людзей заставаліся дзесьцi там за спіной. Адчувалася тое што ноч, густыя лясы і горныя схілы хавалі за сабой ўсю мажлiвую чэрнь нашага задурманенага ўладамi грамадства. Я напэўна ўпершыню ў сваім жыцці апынуўся ў стане медытацыі. Складана казаць за гэты стан, пра які гавароць людзі якія займаюцца практыкай ёгі і іншымі ўсходнімі штукамі, але мая свядомасць з кожным кіламетрам шляху пастаянна кудысьці злятала. Гэта быў ўсяго толькі часовы стан і транс.

Пасля двух гадзін дарогi з задняга сядзення пачуліся мармытання яшчэ аднаго пасажыра тут жа паказаўся сілуэт, якi разбавіў сваёй прамовай цішыню начы па якой мы ехалі. Падарожнiк павітаўся, папрасіў дастаць яму бутэльку піва з пакета, які ляжаў у мяне ў нагах. У ходзе знаёмства ён прадставіўся па імі і апынуўся маім цёзкай. Гісторыя Дзімана якая займала нас усю дарогу была наступнай: ён быў са сваёй сям’ёй на сустрэчы ў бацькоў жонкі дзесьцi ў Башкірыі, падчас застолля яму не спадабаліся жонкiны нагаворкi і выстаўлення яго вінаватым перад цешчай і цесцем. Наогул тыповая сямейная сварка звязаная з невыноснай лёгкасцю нашага быцця, скончылася тым што Дзіман не вытрымаўшы напружанай гутаркі паспеў толькі схапiць свае адпускныя грошы. Пашпарт ды ўсе астатнiя дакументы а таксама тэлефон жонка прыняла да сябе і заявіла што выкарыстае іх для будучых разводзiнаў. Выскачыўшы з хаты ў адных тапках і шортах, Дзіма «таксанул» тую самую вазаўскую сямёрку у якой мы ўсе разам і апынуліся, папрасіў кіроўца завезці яго ў Цюмень да сваіх сяброў для алкагольна-разгульнай рэлаксацыі. Увесь далейшы шлях мы старанна разбіралі гэтую сітуацыю. На здзіўленне, але падобных гісторый за час сваіх падарожжаў, ды і ня толькі я быў наслухан мноства. Сітуацыя здавалася б банальная, але было складана раіць што-небудзь п’янаму чалавеку якога толькі і перасьледуе жаданне забыцца і ўцячы ад руціны. Дзіма проста весяліўся і мроіў аб тым, што ў Цюмені сустрэўшыся са сваімі сябрамі з бесклапотнай маладосці, ён супакоіцца, і больш не будзе мець хваляванняў наконт сваёй сям’і. У іх з жонкай яшчэ і двое дзетак. Кіроўца як, апынулася таксама меў за плячыма няўдалы вопыт шлюбнага саюза з жанчынамі з-за чаго ўхваляў гэта спантаннае рашэнне Дзімы з’ехаць у Цюмень. У гэтую недарэчную размову ўмяшаўся і я, выказаў сваё меркаванне з нагоды ўсяго таго, што адбываецца і ўсё што думаю аб шлюбе, але гора-спадарожнік не сунімаўся і працягваў глытаць піва.

Праехаўшы амаль палову шляху ў сямёрцы прабіваецца кола. Пакуль ставілі запаску, пачаў церусіць дождж, надвор’е пагаршалася. Крануліся, але, ні праехаўшы і ста кіламетраў як у старэнькай сямёрцы спусціла толькі што пастаўленую запаску. Поўная засада. Бліжэйшы аўтасэрвіс па нашых падліках быў у кіламетрах шасцідзесяці. Застралi мы прама на федэральнай трасе застаўшыся без колы. Наш кіроўца заглушыў аўто і узяўшы прабітае кола паехаў на папутцы шукаць бліжэйшы аўтасэрвіс. Пасля двух гадзін чакання Дзіман стаў цверазець ад холаду і трохі ўключацца ў рэальнасць. Я заўважыў што усё складваецца так што яму не варта ехаць у Цюмень і пасля гэтых слоў ён крыху задумаўся. Нават не ведаю чым скончылася ўся гэтая гісторыя і куды ў выніку занесла Дзімана ў гэты дзень, спадзяюся што ў яго ўсё склалася добра і ён вырашыў свой канфлікт з жонкай без якіх-небудзь наступстваў. Але я пасля таго як да нас падкацілі ДПСнікі прыняў рашэнне рэціравацца і злавіць іншую машыну. Развітаўшыся з Дзіманом і пажадаўшы яму ўсяго найлепшага я спыніў аўто да Чэлябінска, дзе прагуляўся па самым горадзе і папоўніў запас правіянту.

Трэці дзень свайго шляху я завяршаў зноў позна ноччу і ехаў у напаўсонным стане седзячы ў кабіне чарговага цягача, размаўляя на розныя тэмы з кіроўцам. На гэтым участку дарогі ішоў праліўны дождж і са слоў мясцовых жыхароў дажджы ішлі ўжо другія суткі і працягнуцца амаль тыдзень. Вакол сырасць, вецер і халодны дождж. Калі нашыя шляхi з дальнабоем разышліся я высадзіўся па ночы на акруговай дарозе Цюмені (атрымалася так што я крыху сышоў з запланаванага загадзя маршруту і з’ехаў трохі на поўнач) тым самым наматаўшы лішнія кіламетры. Ўся надзетая на мяне вопратка нягледзячы на плашч-накідку была мокрай. Разумеючы, што рэзервы майго арганізма хутка скончацца і што з такімі прагнозамі надвор’я я тут магу надоўга затрымацца, а то і не працягну зусім бо замёрзну, мне трэба было прасушыць адзенне адшукаўшы месца ў лесе і нейкім чынам распаліць вогнішча. Але неабходная мне лесапаласа была на адлегласці некалькіх гадзін хады, яшчэ гадзіны спатрэбяцца для абсталявання стаянкі разважаў я, таму што лес мокры і сыры, распаліць вогнішча хутка не атрымаецца. Трэба было ўсё роўна ісці каб пакінуць горад. Затармазіў машыну, дзякуй дзядуле з бабуляй, якія спыніліся мне сярод ночы. Яны вывезлі мяне за горад да бліжэйшага матэля. Як на зло, кафэ пры ём было ня кругласутачным (так бы хоць можна было адсядзецца і сагрэцца там). Стоячы на ганку матэля, пачаў разважаць пра тое, як бы сюды упісацца на начлег. У мяне з сабой мелася пэўная сума наяўных грошай і я вырашыў што спынюся тут на некалькі гадзін і прывяду сябе ў парадак. Заставалася толькі ўцерціся ў давер да жанчыны-адміністратара і патраціць энную суму са свайго запасу. Прыдумаўшы легенду я пагрукаў у дзверы і папрасіўся на начлег. Жанчына доўга сумнявалася і не хацела вылучаць пакой мне ў адсутнасці дакументаў. Але мае апавяданні пра вольныя падарожжа ўсё ж пераканалі яе ў тым што я падарожнічаю без дакументаў з прынцыпу а не з-за нейкіх відаў на мяне судовай сістэмы. Да абеду наступнага дня я змог адпачыць так, сказаць у кватэрнай абстаноўцы, памыць рэчы, закіпяціць электрычны чайнік і паспаць на пасцельнай бялізне. Сон у гэты раз быў дастаткова моцны.

У другой палове чацвёртага дня сваёй паездкі звязаўся з таварышамі з нашай групы. Хтосьцi з іх пакуль я спаў ужо падбіраліся да горада Кемерава, а хтосьцi праязджаў Новасібірск. Гэта сведчыла аб тым, што я адстаю ад іх як мінімум на суткі і каб мне іх нагнаць давядзецца ехаць уключаючы ночы і пазбаўляючы сябе сну. Тым часам у адрозненне ад Навасiба і Кемераўскай вобласці, дзе са слоў таварышаў ясна і нашмат цяплей, над Цюменскай вобласцю навіслі праліўныя дажджы. Разумеючы, што дождж зарадзіў на некалькі дзён, а тэрмін арэнды пакоя ў мяне хутка павiнен будзе скончыцца, неабходна было вылучацца. Я счакаў калі дождж злёгку саслабне і ускінуўшы заплечнік на плечы выйшаў на дарогу і пайшоў наперад. Як аказалася за межы горада я ўсё ж не выйшаў і мне прыйшлося яшчэ прайсцi дастатковую адлегласць, каб апынуцца за гарадской мяжой. Дождж зноў узмацніўся. Я сышоў з трасы ў лес і прыняў рашэнне зрабіць стаянку і перакусіць. Нацягнуў тэнт (мой плашч прыстасаваны для гэтага), нацягаў дроў для вогнішча. Пакуль цягаў дровы наткнуўся на чый-та «схрон» з рэчамі. Мабыць яшчэ адзін валацуга пакінуў свой дом і хаваецца ў лясах. Пакуль піў гарбату разважаў на гэты конт і падумаў, што суседства з іншым валацугам можа дрэнна скончыцца, невядома які чалавек вырашыў тут захавацца. У думках прыкінуў, што нашмат лепш будзе, калі я пачну прарывацца ад гэтага месца як мага далей і бліжэй да дзікіх мясцін.

На некалькіх аўто прабраўся на сотку кіламетраў наперад да наступнага населенага пункта. Пакуль ішоў па дарозе ў пошуках зручнай пазіцыі для спына, мяне нагнала машына ДПС і ўпершыню за ўсе мае падарожжа да мяне пад’ехалі паліцаі і з салона свайго службовага аўто пачалi запытваць адкуль і куды накіроўваюся і ці ёсць пры мне дакументы. Растлумачыў, што еду на Байкал аўтаспынам з Цэнтральнай Расіі і што дакументы ляжаць глыбока ў заплечніку. Паліцаі адмахнуліся, даўшы зразумець, што дакументы глядзець не будуць і з’ехалі па сваіх справах схаваўшыся за паваротам. У чарговы раз мне можна сказаць пашанцавала! Пасля гэтай сустрэчы падступіла трывога ў душы. Уся гэтая панылая гарадская аўра са сваімі парадкамі, законамі і паліцаямі як на злосць дагналі мяне і тут у дарозе, увесь гэты памёт ды ганьба прасачылася з вуліц на трасу, думалася мне ў той момант. Такi вось адчай.

З кожнай наступнай хвілінай у мяне мацнела жаданне хутчэй дабрацца да Байкала і згубіцца на ўлонні дзікай прыроды. Наступны кiроўца подвёз мяне да горада Ішым. Вясёлы кіргіз распавёў мне байкі пра сваё жыццё і распавёў гісторыю якая прымусіла яго пакінуць бізнэс у Цюмені і з’ехаць на Радзіму пакуль яго не асудзілі. Паабедаўшы з ім у прыдарожнай кавярні я спыніў цягач, які рухаўся да Навасiба. Увесь пяты дзень я праехаў з ім і ў вечары не даехаўшы да Омска мы ўсталі на стаянцы, дзе вадзіла планаваў адстойвацца яшчэ паўтара дня. Чакаць не асабліва хацелася ды і кiроўца апынуўся не па душы, гэты масквіч у адрозненні ад падвозіўшых мяне Сібірскіх правінцыялаў быў занадта грузным па натуры чалавекам.

Я пасунуўся далей па дарозе і тут зноў пачаўся дождж. Прыйшлося сысці з трасы ў лес і размесціцца для адпачынку, каб перачакаць дождж. Сеўшы на заплечнік і прыхільнуўшыся да бярозы я накрыўся плашчом і ў такім становішчы злёгку задрамаў. З надыходам вечара я зноў выйшаў на дарогу і ўжо ў ноч праязджаў згодна сцвярджэнням «бывалых» самы глухі ўчастак для аўтаспыну на шляху да Байкала, трасу Омск-Навасібірск працягласцю 653км. Гэта быў шосты дзень майго шляху. У гэты раз маім спадарожнікам апынуўся былы настаўнік геаграфіі і аматар дыскутаваць на палітычныя тэмы, накіроўваўся ён кудысьці на поўнач ад ад горада Кемерава. Большую частку шляху мы з ім праехалі ў ноч, раз-пораз, спыняючыся на запраўках і на перакус ў прыдарожных кафэ.

Адзін-два чалавекі з персаналу пяклі нам бліны, а мы сядзелі і размаўлялі пра Сібір і Беларусь. Пасля чаго зноў краналіся ў дарогу. Дарэчы, усе гэтыя кафэ і запраўкі знаходзіліся на аддаленні ад населеных пунктаў. Кафэ дык увогуле з дарогі здаваліся пакінутымі хатамi. Цьмяныя ліхтары над драўляным домам, хаатычна стаячыя вакол прыбудовы, ледзь прыкметнае святло ў малым акенцы, нагадвалі мне хаты ў нашых выміраючых Беларускіх вёсках.

Траса сапраўды была глухiм адрэзкам, над дарогай навісала цемра і прылiпаўшыя да яе балоты стваралі ўражанне некранутай Зямлі. Раніцай мы дасягнулі Навасібірска аб’язная якога, была цалкам агорнута спусціўшымся туманам. Трохі закруцілiся на развязках, але ўсё ж знайшлі свой паварот і прарываючыся скрозь смугу туману заехалі ў тую самую як мне падалося іншую краіну. Далей я проста выключыўся ад недасыпу і прачнуўся толькі тады калі нашы шляхі пачалі разыходзіцца. Выйшаў на ўскраіне шахцёрскага горада Кемерава, свяціла сонца і было досыць цёпла. Сышоўшы з трасы, размясціўся ў лесапаласе для часовай стаянкі. Быў яшчэ поўдзень….

Адпачыўшы пару гадзін у лесе, вырашыў рушыць далей у надзеі за нач дабрацца да Краснаярска. На некалькіх папутках апынуўся ў прыгарадзе Кемерава і зрабіў яшчэ адзін прывал ля горнай ракі. Выкупаўшыся і папоўніўшы запасы вады зноў вярнуўся на трасу, дзе мяне атакавалі полчышчы гнюса, я ведаў што ў гэтых месцах водзяцца падобныя казуркі, але не ўсведамляў што гэтая машкара апынецца настолькі лютай. Добра яшчэ што касцюм у мяне быў з супрацьмаскiтнай сеткай і я змог хоць неяк сябе засцерагчы, тым не менш, машкара лезла пад абшэўкі курткі і ёй удалося абкусаць мне далонi. Вялікую частку часу я адмахваўся ад машкары, зусім забыўшыся пра аўтаспын. Праз гадзіну мне ўсё ж спыніўся адзін добры чалавек, сцямiўшы на тое, што я не мясцовы і так проста тут стаяць не стаў бы. Ён вывез мяне з гэтага эпіцэнтра актыўнасці насякомых. Праехалі мы з ім крыху, парадкам ста кіламетраў да горада Марыінска, па якім мой спадарожнік правёў мне невялікую экскурсію і прывёў трохі фактаў з гісторыі ўзнікнення горада.

Пакідаў Марыінск на старэнькім «КамАЗе» з адным мясцовым хлопцам за рулём, які аказаўся такім жа гасціпрыiмным, як і папярэдні мой спадарожнік. Заклікаў у госці да сябе на сяло, але з-за майго спяшання прыйшлося адмовіцца. Затое узяў кантакты і адрасок на будучыню, так што пры выпадку можна будзе наведацца. Наогул гасціннасць Сібіракоў мяне вельмі ўразіла і гэта ў наш та час. Сярод іх аказваецца настолькі шмат добразычлівых людзей, што міжволі пачынаеш верыць у тое, што тут у расейцаў зусім іншы менталітэт. Дарэчы, многія з тых хто сустракаліся і хто дапамагаў мне ў час гэтага падарожжа людзей прасілі мяне, каб я пры выпадку распавядаў усім на Захадзе што Сібіракі добры народ і ў бядзе нікога не пакінуць. Пра людзей і аб Сібірскай душы здаецца тут варта напісаць асобна, зрэшты я яшчэ не раз вярнуся да гэтага па ходзе свайго аповяду і паспрабую данесці просьбы мясцовых рабацяг і сялян выказваючы з імі сваю салідарнасць.

Калі высаджваўся з тягача то шосты дзень шляху можна сказаць набліжаўся да свайго завяршэння. Ужо цямнела і была адзінаццатая гадзіна вечара. Спусціўшыся з высокай дарогі я размясціўся на абочыне ў траве, дастаўшы прымус заварыў кружку гарбаты. Не стаўшы абцяжарваць сябе пастаноўкай бяспечнага лагера (месца ўсё адно было пустэльнае і глухое) як і ня стаўшы абсталяваць начлег я пасля чаявання прылёг на зямлю каб чутка паспаць, але як і ва ўсе мінулыя разы сну перашкодзіў перапад тэмпературы. Ноччу ў адрозненні ад дня было досыць халодна. Падматаўшы свае рэчы я зноў выйшаў на дарогу, спынiў машыну і пад раніцу сёмага дня мой спадарожнік даставіў мяне да Краснаярска. Пакуль абыходзіў горад пешшу, стала світаць. Да Байкала заставалася яшчэ парадкам паўтары тысячы кіламетраў. Краснаярск пакідаў у пяць раніцы, спынiўшы мясцовага рабацягу які выконваў рэйс з горада для дастаўкі прадуктаў у пэўную кропку дзесьці ў гарах.

Па шляху падабралі яшчэ аднаго валацугу. Гэта быў дрыготкі ад холаду, згаладнелы увесь у ірванай і бруднай вопратцы з падобным на школьны ранец паўпарожнім заплечнікам хлопец. Ён быў падобны на тыповага дзетдомаўца, быць можа, ён нават адбыў тэрмін на малалетцы або ў турме. З ходу так проста не ўзгадаеш яго ўзрост, таму не зразумела наогул, дзе яго насіла па жыцці. Яго аповяду таксама нельга было так проста верыць, тут як-ніяк і ў мяне збольшага свая легенда, а ў яго так і падаўна. Аповяд гэтага хлопца будаваўся на тым, што ён накіроўваецца з Малдовы (дзе ён нібыта адбыў тэрмін на зоне) на Калыму да свайго бацькi якi зараз сядзіць у турме. Начуе гэты хлопец таксама па лясах, ды толькі экіпіраваны ён наогул не для выжывання ў тайзе, запалак і тых у яго не засталося. Па- пачатку пачынаеш верыць яму прапаноўваючы дапамогу. Я яму вылучыў трохі грошай якія былі ў мяне і прапанаваў яму пад’есці застаўшымiся ў мяне піражкамі, вадзіла пачаставаў яго цыгарэтамі, якія ён дарэчы прагна дзьмуў адну за адной. Нават не ведаю наколькі праўдзівая яго легенда, але далейшыя яго звычкі выдавалі ў ім прыдарожнага «жульмана-бамбiлу», гэты спадарожнік мяне як зрэшты і нашага кіроўца пачаў насцярожваць. Прыкметна было, што хлопец паквапіўся на змесціва майго заплечніка і ўсяляк набіваецца са мной у пасажыры. Ясна разумеючы, што з такім спадарожнікам на першай жа пасадзе ДПС да нас узнікнуць пытанні, я стаў тлумачыць яму, каб ён нават не спрабаваў ўвязвацца за мной і што рухаюся я толькі ў адзіночку. Хлопец не сунімаўся і ўжо даўно памяняўся ў асобе, не ўспамінаючы больш пра мэты сваёй паездкі і пра бацьку, здавалася яго хвалявала цяпер толькі адно, ці зможа ён сысці са мной разам і застацца на трасе пазбавіўшы мяне рэчаў. Я ў думках прадумваў, як ад яго буду пазбаўляцца. Наш дыялог з ім працягваўся. Кіроўца зразумеў ўсю гэтую тэму і тактоўна папрасіў сысці хлопца раней, чым буду схадзіць я. Атрымалася, так што я і той самы дзіўны валацуга апынуліся на адлегласці ста кіламетраў адзін ад аднаго.

Наогул Сібір славіцца не толькі гасціннасцю мясцовых жыхароў але таксама і тым што ў гэтым баку бадзяюцца розныя валацугі. Дарэчы ў Расіі мне траплялася шмат такіх валацуг без дакументаў, таксама якія жывуць на перакладных, без уласнага жылля, ды толькі ў параўнанні з палiт.актывiстамi нелегаламі яны больш схільныя да дэградацыі і загінання ў такіх умовах.

На восьмы дзень свайго шляху я ўжо трапiў да Іркуцка і на стаянцы грузавікоў мы са сваім спадарожнікам кіроўцам Максам варылі макароны з тушонкай і разыгрывалі чарговую партыю ў нарды. У гэты момант таварышы з нашай групы ўжо былі на Байкале, мне заставалася яшчэ крыху больш за сотні кіламетраў, каб да іх далучыцца. Я амаль уклаўся ў запланаваны тэрмін даехаць за восем дзён да Байкала, аднак атрымалася, так што ля возера я апынуўся на дзевяты дзень. Але гэта ж не самае галоўнае, галоўнае што я там наогул апынуўся !!!

Працяг будзе.